Konstytucja to demokratyczna Polska

Polska, dzięki zmianom ustrojowym, przez zaledwie 13 lat członkostwa w Unii Europejskiej dokonała nieporównywalnie historycznie skoku cywilizacyjnego. A teraz w ciągu kilkunastu miesięcy rządów PiS w szybkim tempie przemierzamy drogę powrotną: z zachodu na wschód. Przed nami dylemat: albo władza PiS, albo przewidywalna i silna Polska w Europie. Albo zawalczymy o swoje interesy, o Konstytucję, obronimy demokrację i normalność, albo nasze dzieci będą przegrane na starcie i w przyszłości nas potępią. I to nie jest tylko poważny problem polityczny, to może się stać naszym narodowym dramatem. Wielką z punktu widzenia historycznego stratą nie do odrobienia.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej  2.04.1997rok. Prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot

Decydujące lata 80-te

W latach 80-tych sytuacja gospodarcza Polski była bardzo zła. W sklepach brakowało żywności, rosły ceny i tak niedostępnych towarów.

Wybuchały strajki robotników. Postulaty robotników nie dotyczyły jednak wyłącznie kwestii ekonomicznych. Strajkujący żądali prawa do utworzenia własnej reprezentacji. W ten sposób podawali w wątpliwość wiarygodność PZPR jako partii, która rzekomo miała sprawować rządy w imieniu klasy robotniczej.

Robotnicy domagali się przestrzegania zawartego w martwej konstytucji PRL prawa do wolności słowa oraz dostępu do kontrolowanych przez partię mediów. Strajkujący żądali też zaprzestania represji wobec osób prześladowanych za przekonania.

Na mocy Porozumień Sierpniowych w 1980 roku, 17 września w Gdańsku przedstawiciele robotników z całej Polski powołali do życia ogólnopolski Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, na jego czele staje Lech Wałęsa. W okresie od sierpnia 1980 do grudnia 1981 „Solidarność” ze związku zawodowego przerodziła się w masowy ruch o charakterze społeczno-niepodległościowym. Rozpoczyna się marsz ku wolności Polski i Polaków ze wschodu na zachód.

Lata 80-te: historyczna oś czasu

• 13.12.1981. : pierwszy sekretarz partii i premier rządu gen. Wojciech Jaruzelski wydał Wojsku Polskiemu rozkaz zajęcia kraju. Na terenie całej PRL wprowadzono stan wojenny. Początek represji i aresztowań działaczy opozycyjnych.
• 16.06.1983.: druga pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski pod hasłem: „Pokój Tobie Polski – Ojczyzno moja!”.
• 22.07.1983.: formalne zniesienie stanu wojennego i amnestia dla więźniów politycznych, ale tylko tych z najniższymi wyrokami i najmniej wg władzy PRL groźnych dla państwa.
• 21.07.1984.: druga amnestia dla więźniów politycznych. Z więzień wychodzi blisko 700 działaczy opozycji.
• 14.06.1985. : dalsze represje i aresztowania opozycjonistów. Do więzienia trafiają m.in. Władysław Frasyniuk, Adam Michnik, Bogdan Lis, a styczniu 1986 roku Bogdan Borusewicz
• 11.09.1986 . : trzecia amnestia dla więźniów politycznych. Objęła ok. 225 opozycjonistów.
• 8.06.1987. : trzecia pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski.
• 1988: fala strajków robotniczych: Stalowa Wola, Kraków, Jastrzębie Zdrój, Gdańsk. Władze PRL militaryzuje największe zakłady pracy. Najgroźniejszych wg władzy robotników, organizatorów strajków wciela się do wojska i wysyła na poligony.
• 16.09.1988.: rozmowy rządzącej PZPR z przedstawicielkami opozycji w Magdalence.
• 23.12.1988.: władze PRL w Sejmie uchwalają ustawę pozwalająca każdemu obywatelowi podejmować działalność gospodarczą. Początek procesu odchodzenia od centralnie sterowanej, planowanej gospodarki.
• 1989: w życie wchodzą przepisy zezwalające każdemu obywatelowi na otrzymanie i posiadanie paszportu. W kraju mnożą się protesty przeciw władzy PZPR. 5 kwietnia podpisane zostają porozumienia Okrągłego Stołu: legalizacja „Solidarności”, zapowiedź częściowo wolnych wyborów, nowelizacja konstytucji PRL: prawo o stowarzyszeniach, utworzenie Krajowej Rady Sądownictwa, w miejsce Rady Państwa ustanawia się stanowisko prezydenta, pojawiają się pierwsze wolne media.

4 czerwca 1989 r. : pierwsze, częściowo demokratyczne wybory. W drugiej turze kandydaci „Solidarności” wygrywają wszystkie mandaty w Sejmie i Senacie, na które pozwoliło PZPR. Powstaje Obywatelski Klub Parlamentarny. Władza w PRL zostaje podzielona pomiędzy obóz komunistyczny a dotychczasową opozycję. Pierwszym, niekomunistycznym premierem zostaje Tadeusz Mazowiecki. Początek prac nad nową Konstytucją z udziałem wszystkich ugrupowań politycznych.

29 grudnia 1989 rok: Sejm zmienia nazwę kraju. Kończy się Polska Rzeczpospolita Ludowa powstaje III Rzeczpospolita Polska. Polski biały orzeł odzyskuje koronę.

2 kwietnia 1997 rok. Sejm uchwalił Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej.

25 maja 1997 roku Konstytucja zostaje przyjęta przez społeczeństwo w referendum konstytucyjnym.

Polska stała się państwem demokratycznym, państwem rządów prawa i trójpodziału, wzajemnie kontrolującej się władzy: ustawodawczej; Sejm i Senat, wykonawczej; Prezydent i Rada Ministrów, i sądowniczej; sądy i trybunały.

• Art.8. Konstytucji RP: 1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczpospolitej Polskiej.
• Art.30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.
• Art. 32. 1. Wszyscy wobec prawa SA równi. Wszyscy maja prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu publicznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Na straży przestrzegania tych praw stoi Trybunał Konstytucyjny – gwarancja wolności, równości, demokracji.

Polska odzyskuje swoje miejsce na mapie Europy. Ze wschodu, spod zależności ZSRR, przechodzi na zachód, do rodziny krajów demokratycznych, wiernych zasadom konstytucjonalizmu.

• 12.03.1999.: minister MSZ prof. Bronisław Geremek podpisuje akces Polski do NATO.
• 02.05.2003. społeczeństwo w referendum opowiada się za członkostwem Polski w Unii Europejskiej.
• 1.05.2004. : Polska staje się członkiem Unii Europejskiej.

Konstytucja to zasady demokracji państwa prawa.

1. Zadaniem konstytucji jest takie ograniczenie władzy instytucji państwowych, aby nie mogły być naruszane prawa i wolności obywateli. 
2. Konstytucja pełni także inne funkcje. Lud (ogół obywateli), ustanawiając konstytucję, określa, jakie władze i w jakim zakresie będą kierować państwem i tym samym potwierdza ich prawo do rządzenia i stosowania w określonych sytuacjach przymusu wobec obywateli. 
3. Konstytucja integruje wszystkich obywateli, pokazując, co mają ze sobą wspólnego, jakie historyczne zdarzenia ukształtowały ich wspólnotę, jakie wartości uznają za najważniejsze, jakimi zasadami chcą się kierować w życiu społecznym. 
4. Istotną funkcją konstytucji jest także wskazanie celów, do jakich dana obywatelska wspólnota zamierza dążyć. Te dwie ostatnie funkcje najczęściej znajdują swój wyraz w preambule - uroczystym wstępie do konstytucji. 

Konstytucja jest dokumentem, na którym opiera się funkcjonowanie państwa, zawarte w niej prawa powinny być możliwie trwałe i absolutnie przestrzegane przez władze, instytucje i obywateli.

Grażyna Binek