Zmiany wprowadzone przez Sejm VIII kadencji do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (cz. 6)

uchylono art. 112 ust. 2 w brzmieniu:

W przypadku gdy nie można ustalić, kto jest osobą upoważnioną do reprezentowania partii, lub gdy nie można nawiązać z nią kontaktu, Trybunał uznaje za upoważnioną osobę faktycznie kierującą partią.

komentarz do zmiany:

„W uzasadnieniu stwierdzono, że przepis ten stanowi możliwość nadużycia, gdyż Trybunał mógłby oceniać, kto faktycznie kieruje partią polityczną z daleko posuniętymi konsekwencjami dla niej w postępowaniu  przed Trybunałem.  Proponowana zmiana ograniczy możliwość działania Trybunału. Na1eży uznać ją za nieuzasadnioną. Projektodawca odnosi sic do potencjalnych nadużyć Prezesa TK. Należy jednak wskazać, że brak tego przepisu doprowadzi do jeszcze bardziej niepożądanych następstw. Trybunał nie będzie miał możliwości orzekania o zgodności  z Konstytucją  celów lub działalności  partii politycznych  w przypadku np. umyślnego nieujawniania się osób upoważnionych do reprezentowania partii politycznej. Co więcej, projektowany przepis wskazuje partiom politycznym łatwą drogę do uniknięcia kontroli konstytucyjnej.” (uwagi do ustawy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z dnia 16 grudnia 2015 r.).

uchylono art. 28 ust. 2 w brzmieniu:

Sędzia Trybunału odpowiada dyscyplinarnie także za swoje postępowanie przed objęciem stanowiska, jeżeli uchybił obowiązkowi piastowanego urzędu państwowego lub okazał się niegodny urzędu sędziego Trybunału.

komentarz do zmiany:

1. „Uchylany artykuł gwarantuje Trybunałowi możliwość zapewnienia odpowiednich standardów etycznych jego sędziów, co ma szczególne znaczenie w sytuacji gdy wydawane przez Trybunał orzeczenia są ostateczne. (…) Nie jest zasadne zniesienie tego przepisu, ponieważ Sejm w momencie wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego może nie dysponować wyczerpującą wiedzą o zachowaniach kandydatów na wskazany wyżej urząd co do przesłanek odpowiedzialności dyscyplinarnej.” (opinia Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 18 grudnia 2015 r.).

2. „W  szczególności  nie  przekonuje  argument,  iż to „Sejm  ocenia  postawę  i   zachowanie kandydata  przed  wyborami  i  podejmuje akceptację poprzez akt wyboru”. Nie sposób bowiem wykluczyć, że okoliczności wskazujące na popełnienie deliktu przed objęciem urzędu nie będą znane w momencie dokonywania wyboru przez Sejm i ujawnią się dopiero w czasie sprawowania tego urzędu. Wymóg nieskazitelności charakteru jest tak samo aktualny i ważki w odniesieniu do sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych lub wojskowych, jak i sędziów Trybunału. Stąd też odpowiedzialność dyscyplinarna powinna obejmować ocenę zachowania sędziego także przed objęciem stanowiska.” (opinia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2015 r.)

3. „W momencie podejmowania uchwały o wyborze sędziego TK Sejm może nie mieć pełnej  wiedzy  na temat wszystkich  działań  podejmowanych  przez  kandydata w przeszłości. Niektóre zdarzenia z jego udziałem mogą przecież ujawnić się dopiero po dokonaniu przez Sejm wyboru. Usunięcie art. 28 ust. 2 ustawy o TK oznacza, że jeśli po kilku latach od wyboru okaże się, że sędzia popełnił w przeszłości naganny czyn (niekoniecznie przestępstwo), który wpływa na jego nieskazitelność, to nie będzie żadnego organu, który będzie mógł wyciągnąć wobec niego konsekwencje.” (uwagi do ustawy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z dnia 16 grudnia 2015 r.).

Gryzipiórek 

(c.d.n.)